“Ὁ καλύτερος τρόπος γιὰ νὰ διαπιστώσει κανεὶς ποιὸ εἶναι τὸ ἰδεῶδες ἑνὸς ἀνθρώπου γιὰ τὸ ὡραῖο, εἶναι νὰ ψάξει νὰ βρεῖ πῶς αὐτὸς ἱκανοποιεῖ τὸ ἔνστικτό του γιὰ τὸ παιχνίδι. Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐτέρπονταν παρακολουθῶντας στὴν Ὀλυμπία τοὺς ἀναίμακτους ἀγῶνες δύναμης, δρόμου, πάλης ἢ τὸν ἀνωτέρου ἐπιπέδου συναγωνισμὸ ταλέντων, ἐνῷ ἀντίθετα, στὴν περίπτωση τοῦ ρωμαϊκοῦ λαοῦ, ἀναψυχὴ ἀποτελοῦσε ἡ ἐπιθανάτια ἀγωνία τοῦ ἡττημένου ξιφομάχου ἢ τοῦ Λίβυου ἀντιπάλου του, εἶναι δεδομένα ποὺ μᾶς ἐπιτρέπουν νὰ κατανοήσουμε γιατί πρέπει νὰ ἀναζητήσουμε τὶς ἰδεώδεις μορφὲς τῆς Ἀφροδίτης, τῆς Ἥρας ἢ τοῦ Ἀπόλλωνα στὴν Ἑλλάδα καὶ ὄχι στὴν Ρώμη”.[33]
Ἀποφεύγοντας τὰ ἑλληνικὰ γράμματα ὁ Τερτυλλιανός, ὁ χριστιανὸς Κάτων, ἂν μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθεῖ ἔτσι,[34] δὲν ἀπέφευγε τὸν πολυθεϊσμό, ἐφόσον πολυθεϊστικὴ ἦταν καὶ ἡ λατινικὴ ἀρχαιότητα. Δὲν εἶχε οὔτε ‘φυλετικὰ’ κίνητρα, γιατὶ ὡς ἑλληνικὴ ὑπερασπιζόταν συνειδητὰ τὴν Ἐκκλησία ὁ ἴδιος, ἀπορῶντας μὲ τοὺς Ρωμαίους, ὅτι ἐνῷ ἰσχυρίζονταν πὼς ἡ Αὐτοκρατορία ὑπάρχει γιὰ νὰ προστατεύει ὅλους, ἐκεῖνοι διώκουν τοὺς Ἕλληνες, δηλαδὴ τοὺς χριστιανούς.[35] Μάχη τοῦ Τερτυλλιανοῦ εἶναι ἡ μάχη ἔντρομου δούλου: προσπαθοῦσε νὰ ἀντικαταστήσει τὴν σοφία τῆς φιλίας μὲ τὴν πειθαρχία, γιατὶ δὲν σκεφτόταν τὴν δικαιοσύνη, ὅσο φοβόταν καὶ ἔτρεμε τὴν παράβαση.
Σελ. 12345678910111213141516171819202122232425262728
