“Χρειάζεται νὰ καταλάβουμε ὅτι καὶ γιὰ μᾶς [γιὰ τοὺς χριστιανοὺς ὅπως γιὰ κάθε ἄνθρωπο] ὑπάρχει ἕνας ἀγώνας, ποὺ εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἀπ’ ὅλους τοὺς ἀγῶνες, γιὰ χάρη τοῦ ὁποίου ἔχουμε νὰ κάνουμε τὰ πάντα καὶ νὰ κοπιάσουμε ὅσο μποροῦμε γιὰ νὰ προετοιμαστοῦμε: νὰ μιλήσουμε μὲ ποιητές, λογοποιούς, ρήτορες, καὶ μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀπὸ ὁπουδήποτε μπορεῖ νὰ προέλθει κάποια βοήθεια γιὰ νὰ φροντίσουμε τὴν ψυχή μας”.[78] “Ὁ ἴδιος ὁ Μωϋσῆς, ὁ σπουδαῖος, ποὺ ἀνάμεσα σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἔχει τὸ πιὸ μεγάλο ὄνομα γιὰ τὴν σοφία του, πρῶτα γύμνασε τὴν σκέψη του στὰ μαθήματα τῶν Αἰγυπτίων, κι ἔτσι πλησίασε στὴν θεωρία τοῦ ὄντος. Καὶ παρόμοια μὲ αὐτόν, πιὸ κοντὰ στὴν ἐποχή μας, ὁ σοφὸς Δανιὴλ στὴν Βαβυλώνα, λένε πὼς πρῶτα ἔμαθε τὴν σοφία τῶν Χαλδαίων τέλεια, καὶ μετά ἄγγιξε τὴν θεία παιδεία”.[79]
“Ἀπὸ τοὺς λαοὺς ποὺ ὑπάρχουν στὸν σημερινὸ κόσμο”, θυμίζει ὁ Τόϋνμπη, “τρεῖς εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν τὶς πιὸ μακροχρόνιες μνῆμες ἀπὸ τὸ παρελθόν τους — οἱ Κινέζοι, οἱ Ἑβραῖοι καὶ οἱ Ἕλληνες … [‘Χάρη’ καὶ στὴν ἀποχαυνωτικὴ φύση τοῦ Ἰσλάμ,] οἱ σημερινοὶ Αἰγύπτιοι δὲν ἔχουν καμμιὰν ἀνάμνηση τῆς Αἰγύπτου τῶν Φαραώ, οὔτε οἱ σημερινοὶ Ἰρακινοὶ τῆς πρώτης δυναστείας τῶν Οὔρ, ἢ ἔστω τῆς τελευταίας δυναστείας τῆς Βαβυλῶνος”.[80] Ἡ ἡλικία μιᾶς μνήμης ἐνδιαφέρει, ἐφόσον ἀνήκει σὲ ὅσα δοκιμάζουν τὴν ἀξία της.[81] Ὁ Ἲμπν Χαλντοὺν στὰ Προλεγόμενά του ἰσχυρίζεται πὼς ἡ φιλοσοφικὴ σπουδὴ δὲν μπορεῖ νὰ θεμελιώνεται παρὰ μόνο στὸν ἑλληνισμό.
Σελ. 12345678910111213141516171819202122232425262728
