“Νομίζω πὼς ὅλοι ὅσοι ἔχουν μυαλὸ στὸ κεφάλι τους θὰ συμφωνοῦσαν ὅτι ἀπὸ τὰ ἀγαθὰ τῶν χριστιανῶν τὸ πρῶτο εἶναι ἡ παιδεία. Ὄχι μόνο αὐτὴ ἐδῶ ἡ εὐγενέστερη καὶ δική μας … ἀλλὰ καὶ ἡ ἔξω, ἐκείνη ποὺ οἱ περισσότεροι χριστιανοὶ λοιδοροῦν, ὅτι τάχα εἶναι βλαβερὴ καὶ σφαλερὴ καὶ ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸν Θεό, ἀλλὰ κάνουν λάθος”.[95]
Στὸ κύριο καὶ μεγάλο ἀγαθὸ τῆς Παιδείας ἀνήκει ἡ Βίβλος, ὅσο ὁ Πλάτων, ὁ Ρίλκε, ὁ Πασκὰλ καὶ οἱ Πατέρες. Πῶς αὐτό;
“Ὅπως τὸ ἴδιο κάνουμε μὲ τὸν οὐρανό, τὴν γῆ, τὸν ἀέρα καὶ ὅλα τὰ παρόμοια, ποὺ δὲν πρέπει νὰ τὰ κατακρίνουμε, ἐπειδὴ ὁρισμένοι πλανήθηκαν, τὰ πῆραν γιὰ θεοὺς καὶ τὰ τιμοῦν σὰν θεούς”.[96]
Μπορῶ νὰ ζήσω χωρὶς τὸν οὐρανὸ καὶ τὴν γῆ; Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς χρειάζομαι τὸν Ὅμηρο καὶ τὸν Πλάτωνα: εἶναι ὁ κορμὸς τῆς ἀλήθειας — καιρός, κόσμος καὶ σῶμα της, ὕπαρξη ὄχι ἀπολύτως ὑψηλή, ἀλλὰ μέσα στὴν ἀπολύτως ὑψηλή.[97] Φιλοσοφικὴ μόρφωση ἄξια τοῦ ὀνόματός της δὲν νοεῖται παρὰ ὡς μύηση στὴν ἱστορία, ἐπαφὴ ἡ βαθύτερη δυνατὴ μὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὸν ἄνθρωπο ἀπόλυτα διὰ τῆς ἱστορίας. Τὴν ἑνότητα ὑπαρξιακῶν καὶ διανοητικῶν διαστάσεων τῆς παιδείας αὐτῆς ὀνομάζουμε ἐπίσης στοχασμό. Ὁ ἄνθρωπος ὑψώνεται στὸν Θεὸ ὅπως δέντρο, ἔχοντας τὶς ρίζες καὶ τὸν καρπὸ στὴν καθαρὴ ἀλήθεια, ἑπομένως καὶ χωρὶς νὰ περιφρονεῖ τὸν κορμό.[98] “Μόνο στὴν ἐπαφὴ μὲ τὰ ὄντα μπορεῖ νὰ συζητηθεῖ ἢ ἔστω καὶ ἁπλῶς νὰ ἐγερθεῖ τὸ ζήτημα τοῦ εἶναι τους”.[99] Χωρὶς σῶμα, χωρὶς ἱστορία, δὲν νοεῖται ἀνθρώπινη ζωή, θάνατος ἢ ἀνάσταση.
Σελ. 12345678910111213141516171819202122232425262728
