696 Ἀποκ. 13.8.

697 Ψαλμ. 73.12. Ἡ μεσότητα δὲν σημαίνει χρονολογικὴ ὑπαγωγὴ ἀλλὰ τὴν συνάντηση χρόνου καὶ αἰωνιότητας: ἡ Ἐνανθρώπηση δη­μιουργεῖ ὁλόκληρο τὸν χωροχρόνο μαζὶ μὲ τὰ πλάσματα ποὺ πε­ριέχονται μέσα του. Γι’ αὐτὸ εἶναι λάθος νὰ ὀνομάζεται εἰδικῶς ἡ Ἐκκλησία σῶμα τοῦ Χριστοῦ.

698 Πράξ. 17.28.

699 Στιχηρὸ ἰδιόμελο Ἰωάννου μοναχοῦ.

700 Ἀρβελέρ, πολιτικὴ ἰδεολογία τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, μτφρ. Τ. Δρακοπούλου, Ἀθήνα 19883, σ. 92.

701 Σὲ σύγκριση μὲ προηγούμενους ναούς, ἤδη ὁ Παρθενῶνας πραγματοποιεῖ βῆμα περαιτέρω ἑνότητας. Τὸ ἐξαιρετικὸ πλῆθος τῶν κιόνων — “ἕνα δάσος κυριολεκτικὰ κιόνων”, ὅπως τὸ παρομοιάζει ὁ Μπόρντμαν (Ἀρχαία ἑλληνικὴ τέχνη, ὅ.π., σ. 137) — δίνοντας μᾶλλον ἐντύπωση ἀνθρώπινης σύναξης μεταφέρει τὴν σημασία ἀπὸ τὴν ἑδραίωση τοῦ ἱεροῦ στὴν κοινωνία μαζί του, χαρακτηριστικὸ ποὺ ὑποτείνεται ἐπίσης ἀπὸ τὴν ἀντικατάσταση τῶν κιόνων μὲ ἀνθρώπινες μορφές, τὶς Καρυάτιδες, ἀπέναντι ἀκριβῶς ἀπὸ τὸν Παρθενῶνα, στὸ Ἐρεχθεῖο.

702 Πρβλ. τὸν Τόϋνμπη, Οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ κληρονομιές τους, ὅ.π., σ. 109 κ.ἑ.