Παρομοίως γιὰ τὴν ἐργασία καὶ τὴν ἀεργία. Παρασιτικὸς στὸν Ὅμηρο εἶναι κάθε βίος, ἄεργος ἢ μή, ἂν ἔχει ἀποκλείσει τὸν ἄνθρωπο στὸ ἐγώ: “ἀμέσως τώρα νὰ πέθαινα”, εὔχεται ὁ Ἀχιλλέας, “ἀφοῦ δὲν ἦταν νὰ βοηθήσω τὸν φίλο μου τὴν ὥρα ποὺ τὸν σκότωναν … ἀλλὰ κάθομαι κοντὰ στὰ πλοῖα, ἄχρηστο βάρος τῆς γῆς, ἂν καὶ εἶμαι στὸν πόλεμο καλύτερος ἀπ’ ὅλους τοὺς Ἀχαιούς”.[467]
Τὸ βαρβαρικὸ καθεστὼς ἐνισχύοντας φόβο καὶ ὑποκρισία κάνει ὅ,τι κάθε θνητὴ σωφροσύνη κυριαρχίας συμβάσεων, δικαιωμάτων, κανόνων καὶ διαταγῶν, προσπαθεῖ νὰ παραχώσει τὸν ἄνθρωπο ὑπὸ γῆς ἄνουν, ὅπως τὸ περιγράφει ὁ Πλάτων. Τρέφεται ἐξίσου ἀπὸ τὴν ὑπακοή, τὴν ἐξέγερση, τὴν κολακεία καὶ τὴν περιφρόνηση, ἐχθρεύεται τὸν ἔρωτα γιατὶ μόνο αὐτὸς τὸ καταργεῖ. Ὅ,τι ὁ Βερνὰν ἀναγνωρίζει στὴν ἀρχαία Πόλη σωστὰ ἀλλὰ κάπως ‘συγκεχυμμένα’ ὡς “ἀνανεωτικὴ προσπάθεια … συνάμα θρησκευτική, νομική, πολιτικὴ καὶ οἰκονομική”,[468] σημαίνει θεμελίωση τοῦ κοινοῦ βίου στὴν τιμὴ τῶν ἡρώων, ἀνθρώπων ποὺ ὑπερέβησαν τὸ ἐφήμερο στὴν ἰσόθεη φιλία τους. Ἡ Πόλις συστάθηκε γιὰ νὰ φέρει μὲ δύναμη τὴν συνύπαρξή τους σὲ προοπτικὴ αἰώνια μαζὶ καὶ ἱερή.
ΤΑΦΟΙ ΗΡΩΩΝ βρίσκονται “σὲ συμβολικοὺς γιὰ τὴν Πόλη χώρους: λόγου χάρη στὴν ἀγορά, στὶς πύλες ἢ στὰ σύνορα τῆς Πόλης”.[469] Τῶν συνεδριάσεων τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Δήμου προηγοῦνται τελετές.[470] Ἡ στρατιωτικὴ ἐκπαίδευση ἀρχίζει μὲ ὅρκο στοὺς Θεοὺς καὶ ἐπίσκεψη “στὰ ἱερὰ τῆς Ἀττικῆς (τὰ ὁποῖα ἐπρόκειτο νὰ ὑπερασπιστοῦν)”,[471] ἀλλὰ καὶ “κάθε ἐκστρατεία καὶ τὰ διάφορα στάδια τοῦ πολέμου ἀρχίζουν μὲ πολυάριθμες τελετές, ὅπως καὶ στοὺς στρατοὺς τῶν ἄλλων [ἐκτὸς τῆς Ἀθήνας] ἑλληνικῶν Πόλεων”.[472] Προτοῦ ὁ στόλος ἀποπλεύσει γιὰ τὸν πόλεμο, ψάλλονται ἀπὸ τὰ πληρώματα προσευχές.[473] Κάθε ἐποικιστικὴ ἀπόπειρα χρειάζεται προηγουμένως νὰ καθαγιασθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ στοὺς Δελφούς, ἀλλιῶς δὲν μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθεῖ.[474] Τὸ ἴδιο “τὸ ἑλληνικὸ δράμα σχηματίζεται ἀπὸ τὶς θρησκευτικὲς ἱεροτελεστεῖες καὶ [πέρα ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα οὐσιώδη χαρακτηριστικά του, πάντα] παραμένει μιὰ τυπικὴ δημόσια ἱεροπραξία”.[475]
Σελ. 1234567891011121314151617181920212223242526272829
