631 Γρηγορίου Νεοκαισαρείας τοῦ Θαυματουργοῦ, Χαριστήριος εἰς Ὠριγένην, ἑν. 6.
632 Ἰω. 14.12.
633 Ἀπ. α΄, PG 65, 249.
634 Εὐδοκίμωφ, Ἡ πάλη μὲ τὸν Θεόν, ὅ.π., σ. 179. Μὲ τὴν ἐλευθερία μᾶς ἐλευθέρωσε ὁ Χριστός, τόνιζε ὁ Παῦλος (Γαλ. 5.1.) Ἡ ἰνδουϊστικὴ νοοτροπία (ὁ Γκουροὺ εἶναι ὁ Βράχμα) δὲν ἀντέχει σὲ μιὰ παράδοση, ὅπου ἀκριβῶς ἐπειδὴ ὁ Ἡγούμενος ἢ ὁ Γέροντας ἴσως γίνεται ὣς ἕνα βαθμὸ προσωρινὰ μέτρο τοῦ βίου, ὀφείλουν νὰ τὸν διορθώνουν οἱ μοναχοὶ ὅταν σφάλλει (βλ. Μ. Βασιλείου, Ὅροι κατὰ πλάτος 27, PG 31, 988· πρβλ. τὸν Σαχάρωφ, Ὁ ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης, ὅ.π., σελ. 100–1): “ἂν κάποιος διαφωνοῦσε μὲ τὴν ἐντολὴ ἢ τὴν ὁδηγία τοῦ Ἡγουμένου Μισαήλ, ἔστω καὶ ἐλάχιστα, τότε ὁ ἐν γένει ἀνδρεῖος ἐκεῖνος ἀσκητής, παρὰ τὴν διοικητικὴ ἐξουσία ποὺ ἀσκοῦσε, συνήθως ἀπαντοῦσε: ‘ἂν εἶναι ἔτσι, καλῶς… κάνετε αὐτὸ ποὺ θέλετε’. Καὶ δὲν ἐπανελάμβανε τὸν λόγο του. Κι ὁ γέροντας Σιλουανὸς τὸ ἴδιο, ὅταν συναντοῦσε ἀντίσταση ἀμέσως σιωποῦσε. Γιατί αὐτό; Γιατὶ ἀφ’ ἑνὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δὲν ἐπιδέχεται οὔτε βία οὔτε διαμάχη, ἀφ’ ἑτέρου τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ ἔχει ὑπερβατικὸ χαρακτῆρα, δὲν ἐκφράζεται μὲ ἱκανὴ πληρότητα, δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ περικλεισθεῖ στὸν λόγο τοῦ πνευματικοῦ, ὁ ὁποῖος φέρει ἀναπόφευκτα σφραγῖδα σχετικότητας.”
