Σημειώσεις
121 Φλορόφσκυ, Χριστιανισμὸς καὶ πολιτισμός, ὅ.π., σ. 153.
122 Χριστόδουλος Ἀθηνῶν, Ἑλληνισμὸς προσήλυτος, ὅ.π., σ. 133.
123 Μηναῖα, 2 Σεπτεμβρίου.
124 Μηναῖα, 15 Σεπτεμβρίου.
125 Φλορόφσκυ, Χριστιανισμὸς καὶ πολιτισμός, ὅ.π., σ. 153.
126 Μηναῖα, 19 Σεπτεμβρίου.
127 Ἔδικτο τοῦ Γαλέριου, 311 — παραθέτει ὁ Μπέκ, Ἡ Βυζαντινὴ Χιλιετία, μτφρ. Δ. Κούρτοβικ, Ἀθήνα 1990, σ. 122. Γιατί οἱ Λατῖνοι ἐνδιαφέρονταν γιὰ τὴν πιστότητα τῶν Ἑλλήνων στὰ πάτρια τόσο πολύ, ὥστε νὰ ἐξαπολύουν σκληροὺς μακροχρόνιους διωγμούς, ἂν ὄχι ἐπειδὴ ἀναγνώριζαν στὴν ἑλληνικὴ παράδοση τὰ θεμέλια τῆς λατινικῆς ταυτότητας, καὶ στὸν ζωντανὸ ἑλληνισμὸ μιὰ ἐγγύηση τῶν θεμελίων αὐτῶν, ποὺ οἱ ἴδιοι δὲν μποροῦσαν νὰ δώσουν; Στὴν πολιτισμικὴ μετάθεση τῶν Ἑλλήνων δὲν ἐφοβοῦντο τίποτα λιγώτερο ἀπὸ ἀνατροπὴ τῆς Αὐτοκρατορίας μέσα ἀπὸ τὴν ἀπώλεια ἀξονικῶν πολιτισμικῶν προϋποθέσεων. Καὶ οἱ διωγμοὶ ἔπαψαν, ὅπως θὰ δοῦμε πιὸ μετά, ὅταν οἱ αὐτοκράτορες κατάλαβαν πὼς ἡ νέα ἑλληνικὴ ἀπόφαση δὲν ἦταν κίνδυνος καὶ ἀπειλὴ γιὰ τὴν Αὐτοκρατορία, ἀλλὰ ἡ μόνη ἐλπίδα της, ὁπότε ἀνέθεσαν καὶ πάλι στὸ ἑλληνικὸ στοιχεῖο τὴν ἀνασυγκρότηση τῆς λατινικῆς ταυτότητας. Ὁ ἐκχριστιανισμὸς τῆς Δύσης ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες εἶχε τοὐλάχιστον τέτοια ἰσχὺ καὶ ποιότητα, ὥστε νὰ νοιώσει ἐπιτέλους τὸ λατινόφωνο στοιχεῖο αὔταρκες καὶ νὰ διαμορφώσει μὲ αὐτοπεποίθηση τὴν ἰδιαίτερη πολιτισμική του πορεία, ἡ ὁποία ὁδήγησε στὴν δημιουργία τοῦ νεώτερου δυτικοῦ ἀνθρώπου.
