Ἀπὸ τὰ στοιχεῖα
ΣΥΜΦΩΝΑ μὲ τὸν Ζακυθηνό, “τὰ ὀνόματα χαρακτηρίζουν τὴν θεμελιώδη κρατικὴν καὶ πολιτικὴν θεωρίαν, τῆς ὁποίας οὐδέποτε ἀπέστησαν οἱ Βυζαντινοί, ὅτι δηλαδὴ τὸ κράτος των ἀπετέλει συνέχειαν τοῦ ρωμαϊκοῦ”, ὅμως ἡ συνέχεια βυζαντινοῦ καὶ ρωμαϊκοῦ κράτους ἢ παλαιᾶς καὶ νέας Ρώμης δὲν ἐπιδιώκεται ὡς ἰδεολογικὸ αἴτημα ἀλλὰ συμβαίνει ὡς ἱστορικὴ ἀναγκαιότητα. Ἐνδεχομένως μελετῶντας γερμανικὰ ἐγχειρίδια περὶ τῆς “ἁγίας ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας τοῦ γερμανικοῦ ἔθνους,” ὁ Ζακυθηνὸς ἀνέπτυξε ἀνοχὲς στὴν πλάνη ὅτι συνέβη μὲ τὸ Βυζάντιο κάτι ἀντίστοιχο τῆς παπογερμανικῆς συμπαιγνίας τοῦ ἔνατου αἰῶνα, ὥστε καὶ τὴν συνέχειά του μὲ τὸ ἀρχαῖο ρωμαϊκὸ κράτος ἀντιμετωπίζει ὡς ‘πολιτικὴ θεωρία,’ ἐνῷ πρόκειται γιὰ ἁπλὸ ἱστορικὸ γεγονός.
