Τὴν ὥρα ποὺ ἡ συγκυβέρνηση ἀγωνιᾶ γιὰ τὴν ἐξουσία ποὺ χάνει, καὶ ἡ ἀντιπολίτευση δίνει τὰ ρέστα της στὴν ἐξαπάτηση καὶ τὸν λαϊκισμό, μᾶς ἀρέσει ἢ δὲν μᾶς ἀρέσει μόνο τὸ Ποτάμι προσπαθεῖ νὰ συνδέσει τὴν πολιτικὴ μὲ ἕνα πιὸ οὐσιαστικὸ διάλογο.
Ἡ διάγνωση τοῦ ἑλληνικοῦ προβλήματος ἀπὸ τὸν Στέλιο Ράμφο, ἐξαιρουμένης τῆς σχετικῆς μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση ἐπιπόλαιης κριτικῆς, μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ γόνιμη. Ἔχω ἀσχοληθεῖ ἀλλοῦ καὶ δὲν θὰ ἐπεκταθῶ. Μιὰ παρατήρηση μόνο. Ἂν ἐπιτρέπεται νὰ μιλοῦμε γιὰ ἑλληνικὴ ‘παρακμή,’ πῶς θὰ προσδιορίζαμε τὴν ἔναρξή της;
Σύμφωνα μὲ τὰ κριτήρια τοῦ Ράμφου ἡ παρακμὴ ἀναγκαῖα ἀρχίζει ἐκεῖ ποὺ ἀρχίζει ἡ ἡσυχαστικὴ πνευματικότητα, ὅμως αὐτὸ ὁδηγεῖ πίσω ὄχι μόνο στὸ Βυζάντιο, ἀλλὰ στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα — πέρα ἀπὸ τὴν ἀπερισκεψία ποὺ ἀκυρώνει ὅλες τὶς διαδρομές: εἶναι ‘παράλογος,’ ‘ἀντιλογικὸς’ ἢ μονόπλευρα ‘συναισθηματικὸς’ ὁ Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης ἢ ὁ Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος;
Κι ἐπανέρχεται ἐπίσης τὸ παράδοξο, ποὺ μὲ ἄλλους τρόπους εὐνοοῦν καὶ ἱστορικὲς ἀναγνώσεις πιὸ διαφορετικὲς ἀπὸ τοῦ Ράμφου, μιᾶς πραγματικότητας ποὺ ἐπὶ χιλιετίες παρακμάζει καὶ ποτὲ δὲν ‘τελειώνει,’ ὁπότε διερωτᾶται κανείς, ἀκόμη κι ἂν γινόταν ἀποδεκτὴ τόσο παράδοξη παρακμή, ποὺ φτιάχνει τὶς Ἐννεάδες καὶ τὴν Ἁγιὰ Σοφιά, γλῶσσα μετὰ ἀπὸ τέσσερεις τουρκικοὺς αἰῶνες ἀκμαία καὶ δημιουργική, κι ἕνα κράτος ποὺ μὲ ὅλα τὰ στραβά του δὲν ἐμποδίζει νὰ ἀνήκουμε στὶς πιὸ ἀνεπτυγμένες χῶρες τοῦ πλανήτη: πῶς θὰ ἀλλάζαμε κάτι ποὺ οὔτε κἂν δὲν διέκριναν ὅλοι οἱ προηγούμενοι αἰῶνες τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας, παραμένοντας Ἕλληνες; Θὰ εἴμασταν οἱ σοφώτεροι, ὁ ἀνθὸς πάνω ἀπὸ κάθε ἀνθὸ τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας, ἢ μήπως κάτι ἁπλούστερο, τὰ πρῶτα μέλη διάφορου γένους;
Σελ. 12
