Ἀπὸ τὰ στοιχεῖα

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ Ἔντουαρντ Λούτουακ εἰδικεύεται σὲ ζητήματα πολεμικῆς στρατηγικῆς καὶ ἔχει ἐργαστεῖ ὡς σύμβουλος ἐθνικῆς ἄμυνας τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν. Στὸ πρόσφατο βιβλίο του, Ἡ Μεγάλη Στρατηγικὴ τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, θέτει ἐρώτημα ὄχι πρωτοφανὲς ἀλλὰ πάντα ἐνδιαφέρον: πῶς μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ τόσο μεγάλη ἀντοχὴ τοῦ Βυζαντίου, κυκλωμένου διαρκῶς ἀπὸ ἐχθρούς, συχνὰ πιὸ ἰσχυρούς, ὑφιστάμενου τὴν μία ἐπίθεση μετὰ τὴν ἄλλη; Πολὺ συνοπτικά, σύμφωνα μὲ τὸν Λούτουακ τὴν βυζαντινὴ ἰσχὺ ὑποστήριζαν κυρίως οἱ στρατηγικὲς ἱκανότητες, ὅπου συνεργάζονταν πληροφόρηση καὶ ἀνάλυση, διπλωματία, ἀνοιχτὸ μυαλὸ καὶ στρατιωτικὴ δύναμη, καὶ μαζὶ ὁ ὑψηλὸς πολιτισμός, εὐνοῶντας κοινωνικὴ συνοχὴ καὶ φρόνημα. Δὲν θὰ σταθῶ σὲ αὐτά, γιατὶ θὰ ἤθελα νὰ ἀπομονώσω μία φράση ἀπὸ συνέντευξη ποὺ ἔδωσε ὁ συγγραφέας, ἡ ὁποία ἀφορᾶ ἰδιαίτερα στοὺς σημερινοὺς Ἕλληνες. Μι¬λῶντας γιὰ τὴν σχέση τῶν Βυζαντινῶν μὲ τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ὁ Λούτουακ ὑπέδειξε νὰ μὴ φαντάζεται κανεὶς ὅ,τι συμβαίνει στὴν σημερινὴ Ἑλλάδα, ὅπου καυχῶνται πὼς κατάγονται ἀπὸ τοὺς Ἀρχαίους κλπ, γιατὶ οἱ Βυζαντινοὶ εἶχαν ἔμπρακτη ἐπαφὴ μὲ τὴν ἀρχαιότητα, χαίρονταν μὲ τὰ ἀρχαῖα γράμματα — delight, ὁ ὅρος ποὺ χρησιμοποίησε, δηλαδή, ἡδονή, μεγάλη ἀπόλαυση καὶ εὐτυχία.